Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) daxuyaniyek çapemeniyê da û ragihand ku Çîn bi fermî ji hêla Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ve ji bo rakirina malaria di 30ê Hezîranê de hat pejirandin.
.
Daxuyaniyê got ku ev serkeftinek berbiçav e ku hejmara bûyerên malaria li Chinaînê ji 30 mîlyon di salên 1940-an de dakêşin sifir.
Di daxuyaniyeke çapemeniyê de, Midûrê Giştî yê WHO Tedros Tedros ji ber tunekirina malaria Chinaînê pîroz kir.
Tedros got, "Serkeftina Çînê bi hêsanî pêk nehat, bi taybetî ji ber bi dehsalan pêşîlêgirtin û kontrolkirina domdar a mafên mirovan."
"Hewldanên bêdawî yên Chinaînê ji bo bidestxistina vê qonaxê girîng destnîşan dikin ku malaria, yek ji mezintirîn kêşeyên tenduristiya giştî, dikare bi pabendbûna siyasî ya bihêz û bihêzkirina pergalên tenduristiya mirovan were derbas kirin," got Kasai, Rêvebirê Herêmî yê WHO ji bo Rojavayê Pasîfîkê.
Destkeftiyên Çînê Rojavayê Pasîfîkê nêzîkê ji holê rakirina malaria dike.”
Li gorî standardên WHO, ** an herêmek bêyî bûyerên malaria yên xwecihî ji bo sê salên li pey hev divê pergalek tespît û şopandina malaria ya bilez a bi bandor saz bike, û plansaziyek pêşîlêgirtin û kontrolkirina malaria pêş bixe ku ji bo rakirina malaria were pejirandin.
Chinaîn ji sala 2017-an vir ve çar sal li pey hev tu bûyerên malaria yên seretayî yên herêmî rapor nekiriye, û sala borî bi fermî serî li Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê da ji bo pejirandina rakirina malaria.
Di daxuyaniyeke çapemeniyê de, WHO di heman demê de nêzîkatî û ezmûna Chinaînê ya di rakirina malaria de eşkere kir.
Zanyarên Çînî artemisinin ji dermanên giyayî yên Çînî keşf kirin û derxistin. Terapiya hevbeş a Artemisinin niha dermanê herî bi bandor antîmalarial e.
Tu Youyou Xelata Nobelê ya Fîzolojî an Dermanê wergirt.
Çîn di heman demê de yek ji wan welatên yekem e ku torên dermankirî yên kêzikan bikar tîne da ku pêşî li malaria bigire.
Wekî din, Chinaîn pergala raporkirina tora neteweyî ya nexweşiyên infeksiyonê yên wekî tora ceribandina laboratûwarê ya malaria û malaria saz kiriye, pergala şopandina çavdêriya vektorê malaria û berxwedana parazîtan baştir dike, stratejiya "nîşanên şopandinê, hejmartina çavkaniyê" formule kiriye, bi kurtî vekolîne. Rapora malaria, lêkolîn û danasîna moda xebatê ya "1-3-7" û deverên sînor ên "3 + 1 xetê".
Moda "1-3-7", ku tê wateya raporkirina dozê di nav yek rojê de, vekolîn û veguheztina dozê di nav sê rojan de, û vekolîn û avêtina cîhê serhildanê di nav heft rojan de, bûye moda jiholêrakirina malaria ya cîhanî û bi fermî di nav WHO de hatî nivîsandin. belgeyên teknîkî ji bo pêşkeftin û serîlêdana gerdûnî.
Pedro Alonso, Rêvebirê Bernameya Malaria Gerdûnî ya Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê, bi girîngî behsa destkeftî û ezmûna Chinaînê ya di rakirina malaria de kir.
"Bi dehsalan, Chinaîn ji bo vekolîn û bidestxistina encamên berbiçav hewildanên bênavber dike, û bandorek girîng li ser şerê gerdûnî ya li dijî malaria heye," wî got.
Lêgerîn û nûbûn ji hêla hukûmet û gelê Chineseînî ve leza tunekirina malaria lez kiriye."
Li gorî WHO, di sala 2019 de, li seranserê cîhanê 229 mîlyon bûyerên malaria û 409,000 mirin hebûn.
Herêma Afrîkayê ya WHO ji sedî 90 zêdetir bûyer û mirina malaria li cîhanê pêk tîne.
(Sernivîsa eslî: Çîn bi fermî pejirand!)
Dema şandinê: Tîrmeh-12-2021